Dod o hyd i’n Cyfoeth Cyffredin ni

Ar ddechrau 2024, dechreuodd Common Wealth fenter newydd, gan gyflogi Perfformiad ar y Cyd, sef grŵp o bobl greadigol ifanc, dosbarth gweithiol sy’n cael eu talu ddau ddiwrnod yr wythnos i hyfforddi a chreu digwyddiadau theatr wleidyddol gyda’i gilydd gan ddefnyddio methodoleg Common Wealth.

Yr wythnos hon, bu ein Swyddog Cyfathrebu, Saoirse Teale, yn sgwrsio â nhw am sut beth yw gweithio fel grŵp, beth maen nhw wedi’i ddysgu gan ei gilydd ac amdanyn nhw eu hunain hyd yn hyn, a’u barn am weithio fel hyn.

 

Cyffredin – hynny yw yr un fath, tlawd, rhannu

Cyfoeth – gwerth, cyfoethog

“Mae pob un ohonom ni’n od…rydyn ni’n griw sydd ddim yn ffitio’n unman!”

Mae llawer o aelodau’r grŵp wedi teimlo’n aml eu bod yn wahanol, eu bod yn cael eu gwneud yn wahanol mewn gofodau proffesiynol a/neu greadigol. Boed hynny oherwydd niwrowahaniaeth, teimlo’n rhy ifanc neu’n rhy hen i gael eu cymryd o ddifrif, bod yr unig un nad yw’n Brydeinig yn yr ystafell, bod yr unig un lliw yn yr ystafell, bod yr unig un dosbarth gweithiol yn yr ystafell – mae pawb yn y grŵp wedi teimlo na allant uniaethu â’r rhai o’u cwmpas, heb deimlo’n ddigon diogel i fentro neu gymryd lle mewn lleoliadau proffesiynol a/neu greadigol. Siaradodd o swyddogion y Perfformiad ar y Cyd am fondio’n gyflym â’i gilydd ynghylch profiadau cyffredin o beidio â ffitio i mewn, brwydro mewn amgylcheddau gwaith confensiynol, neu beidio â theimlo fel bod eu bywydau neu brofiadau yn cael eu hadlewyrchu yn y sector creadigol ehangach.

“Cyn i mi ymuno ro’n i’n poeni y byddwn ar ei hôl hi, oherwydd dydw i ddim yn dod o gefndir theatr. Ro’n i’n meddwl y byddai eraill yn llawer pellach ymlaen na mi. Rydw i wedi arfer bod yr unig un nad yw’n Brydeinig mewn gofodau fel hyn, felly ar y diwrnod cyntaf pan glywais leisiau gwahanol a chwrdd â phobl o wahanol lefydd, fe wnes i ymlacio.”

 

Cyfnewid anhierarchaidd

Sylwodd y grŵp Perfformiad ar y Cyd gysylltiad amlwg ac ymdeimlad o berthyn drwy fod yn wahanol. Mae yna lawer o setiau sgiliau yn y grŵp, mae un aelod wedi hyfforddi’n ffurfiol yn y theatr; mae gan eraill gefndiroedd creadigol sy’n amrywio o gelfyddydau gweledol, DJio, dawnsio, ysgrifennu – maent yn credu bod eu sgiliau i gyd yr un mor bwysig a bod agwedd anhierarchaidd at rannu gwybodaeth â’i gilydd. Mae hyn hefyd yn ymestyn i rannu barn a chredoau. Dywedodd sawl aelod o’r grŵp nad oedden nhw erioed wedi rhannu eu barn am wleidyddiaeth neu faterion cymdeithasol mewn amgylchedd proffesiynol o’r blaen, a bod gweithio mewn cyd-destun lle mae safbwyntiau gwleidyddol yn cael eu trafod mor rhydd yn gwneud iddynt deimlo rhyddhad ond hefyd yn annaturiol, gan nodi bod llawer ohonynt wedi sensro eu barn mewn lleoliadau proffesiynol yn y gorffennol.

“Y peth sydd gyda ni’n gyffredin yw ein bod ni i gyd yn wahanol, does dim rhaid i mi ofni bod yn fi fy hun. Mae gen i fy rhinweddau fy hun ac mae hynny’n ddigon da, does dim angen i mi geisio bod yn neb arall.”

Siaradodd y grŵp am ddysgu oddi wrth ein gilydd bron yn gyson wrth gydweithio, ac wrth siarad dros fwyd neu fynd am dro yn ystod egwyl: mae rhai aelodau’n esbonio “lingo drama” i eraill ac eraill yn addysgu’r grŵp am sosialaeth. Nid oes angen teimlo cywilydd am beidio â gwybod rhywbeth yn barod, mae’r wybodaeth a’r cyfoeth yn yr ystafell yn cael eu rhannu heb farn.

“Fy syniad o undod yw meddyliau neu safbwyntiau gwrthgyferbyniol, gwahanol wledydd, dinasoedd gwahanol, bywydau gwahanol – mae gennym ni barch at ein gilydd o hyd.”

Dywedodd rhai aelodau o’r grŵp sut mae gweithio gydag eraill yn y modd hwn yn caniatáu iddynt feithrin sgiliau trosglwyddadwy, megis rhoi caniatâd i chi’ch hun siarad, gallu cadarnhau ffiniau a mynegi teimladau heb boeni am gael eich diystyru mewn sefyllfaoedd proffesiynol a phersonol. Un o’r elfennau arwyddocaol iddyn nhw yw teimlo’n ddigon diogel i fentro yn y gofod hwn, fel darllen yn uchel neu ddawnsio’n gyhoeddus am y tro cyntaf. Siaradodd eraill am sylwi ar newid yn eu hyder cyffredinol a bod yn fwy sensitif i ffiniau pobl eraill, a bod yn ymwybodol o ddangos parch at eraill drwy weithredu a chynnal sgwrs.

 

Daliwch yn dynn, peidiwch â dal dig: ysbrydoliaeth, cael gwared ar ego a meddwl am syniadau

Cymryd lle: rydyn ni wedi bod yn meddwl pam mae gennym syndrom y ffugiwr a pham nad yw llawer o bobl dosbarth gweithiol yn meddwl bod y diwydiant yn addas iddyn nhw. Siaradodd un aelod o’r grŵp am fynediad a chanfyddiad:

“Rydyn ni bob amser yn clywed ‘ti angen swydd go iawn’, mae’n debyg oherwydd yn ein cymunedau ni, rydyn ni’n gweithio i gael arian i fyw, felly does dim llawer o bobl yn gallu fforddio’r moethusrwydd i fod yn greadigol oherwydd y rhan fwyaf o’r amser nid yw’n talu.”

Mae’r grŵp eisiau i bobl ifanc eraill yn Bradford weld bod cael gyrfa yn y diwydiant creadigol yn ddilys, bod artist yn swydd go iawn, a bod gwerth mewn creadigrwydd ac nid rhywbeth dim ond i un math o berson yw swydd yn y celfyddydau. Os ydych chi’n angerddol am rywbeth, mae’n ddilys. Peidiwch â gadael i eraill eich rhwystro neu ofn cael eich gwrthod eich cyfyngu.

Rydyn ni hefyd wedi bod yn ystyried sut mae byw mewn amgylchedd hynod gyfalafol yn gwneud i bobl ifanc fod yn rhy feirniadol ohonyn nhw eu hunain a’u cyfoedion, a sut mae gweithio ar y cyd wedi helpu i herio hyn. Buont yn siarad am y ffaith eu bod weithiau wedi profi pryder ynghylch rhannu eu syniadau mewn lleoliadau eraill, wedi cael trafferth gweithio mewn timau, neu wedi cael trafferth creu celf ar eu pen eu hunain gan eu bod ofn barn pobl eraill neu’n penderfynu nad yw’n ddigon da eu hunain. Mae gweithio fel grŵp wedi newid y ffordd y mae’r grŵp yn gwneud celf ac yn cyfleu eu syniadau, gan daflu syniadau at ei gilydd a chreu eu barn eu hunain!

“Mae syniadau drwg yn arwain at syniadau da, efallai nad ydych chi’n hyderus am syniad ond os ydych chi’n ei ddweud yn uchel, fe allai hynny wneud i rywun arall feddwl am rywbeth arall sy’n gweithio go iawn. Mae pob un ohonom yn cyfrannu at y broses. Rydyn ni’n poeni llai am ein syniadau gan fod y gwaith yn perthyn i bob un ohonom felly mae llai o ego.”

 

Ymddiriedaeth a chydweithio

Trafododd y grŵp y syniad o allu ymddiried a dibynnu ar eraill wrth weithio ar y cyd a sut mae hyn yn teimlo fel profiad newydd. Mae llawer o bobl ifanc wedi cael profiadau gwael yn gweithio mewn lleoliadau grŵp, boed hynny’n un person yn gorfod gwneud yr holl waith, dynameg gwael yn gweithio gydag eraill nad ydych yn eu hadnabod yn dda iawn, neu wrthdaro oherwydd syniadau gwahanol am brosiect. O ganlyniad, mae rhoi amser hyfforddi mewn ymarferion yn benodol i archwilio sut i weithio fel tîm a rhannu syniadau yn deg wedi bod yn fuddiol iawn i rai aelodau o’r grŵp.

“Wrth weithio ar y cyd yn yr ysgol, ro’n i’n teimlo llawer o bwysau wrth weithio mewn grwpiau, ro’n i’n gweld yn aml na allwn i ddibynnu ar eraill i wneud y dasg ac roedd yn rhaid i mi wneud yr holl waith iddyn nhw. Mae’n braf dysgu gan bobl sydd ychydig yn hŷn na fi. Mae’n braf gallu dibynnu ar y bobl rwy’n gweithio gyda nhw, ac rydyn ni i gyd yn cyfrannu’n gyfartal.”

Yn yr un modd, soniodd rhai aelodau o’r grŵp eu bod wedi sylwi ar y gwahaniaeth rhwng sut maen nhw’n siarad mewn grwpiau a chydbwyso hyder wrth siarad a gwrando, yn enwedig fel rhywun niwrowahanol.

“Yn ystod yr ychydig wythnosau cyntaf, ro’n i’n teimlo fy mod i’n siarad cryn dipyn, ond nawr rydw i’n teimlo bod gen i fwy o synnwyr pryd i siarad a phryd i wrando. A fydd yr hyn dwi eisiau ei ddweud yn ddefnyddiol? Neu ai dim ond fy meddyliau ydyn nhw sydd weithiau’n teimlo bod yn rhaid iddynt ddod allan ar yr eiliad honno? Mae wedi bod yn eithaf defnyddiol i mi, fel rhywun sydd ag ADHD, archwilio hynny yn y lle hwn.”

Mae Common Wealth wedi bod wrth eu bodd yn gweithio gyda’n grŵp Perfformiad ar y Cyd dros y tri mis diwethaf. Rydyn ni wedi ein rhyfeddu gan yr holl ddysgu, rhannu a chreu sy’n digwydd bob wythnos, mae rhannu ‘cyfoeth cyffredin’ ymhlith y grŵp a’r tîm ehangach ddathliad go iawn o’r hyn rydyn ni am ei gyflawni fel cwmni – dathlu gwerth cymunedau dosbarth gweithiol yn dod o hyd i dir cyffredin.